مهسا کارآموزیان قاسم عسکری زاده ناصر بهروزی

( مجله بالینی پرستاری و مامایی/ دوره 5 شماره 4/ زمستان 22-34 395/ مقاله پژوهشی بررسی ویژگیه یا 3 2 * مهسا کارآموزیان قاسم عسکری زاده ناصر بهروزی 2 مرکز تحقیقات علوم اعصاب پژوهشکده نوروفارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان کرمان ایران دانشگاه شهید باهنر 3 کرمان کرمان ایران دانشگاه شهید چمران اهواز اهواز ایران. تاریخ دریافت: 95/3/8 تاریخ پذیرش: 95/5/3 چکیده: زمينه و هدف: اضطراب بارداری یک حالت روانی است که به نگرانیه یا مختص بارداری ازجمله نگرانی در مورد زایمان و سالمت نوزاد گرهخورده است. هدف از این مطالعه تحليل عاملی تأیيدی پرسشنامه اضطراب بارداری (PRAQ) Pregnancy Related Anxiety Questionnaire در جمعيت زنان باردار ایرانی طراحی گردید. روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصيفی- تحليلی است. پس از تأی دي روایی صوری و محتوا بهمنظور روانسنجی این ابزار ۱۷۰ نفر از زنان باردار مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمان به روش نمونهگيری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه PRAQ و پرسشنامه اضطراب بک را تکميل نمودند. در این پژوهش بهمنظور ارزیا یب روایی از مدله یا تحليل عاملی تأی دیي و روایی همزمان و برای بررسی از آزمون باز آزمایی و ضرایب آزمون آلفای کرونباخ در نرمافزار AMOS در SPSS استفاده گردید. یافتهها: نتایج تحليل عاملی تأیيدی برازش قابل قبولی برای ساختار مکنون )PRAQ( در سطح سؤال و در سطح ۵ خرده مقياس به دست داد. همچنين همبستگی معنیدار مؤلفهها و مقياس ک یل پرسشنامه )PRAQ( با پرسشنامه اضطراب بک روایی همزمان پرسشنامه را تأی دي کرد. پرسشنامه بر اساس ضریب آلفا کرونباخ ۰/۷۸ تأی دي و برای عاملهای پنجگانه بين ۰/۶۹ تا ۰/۷۶ بود. دامنه ضریب اعتبار بازآزمایی یک ماه بعد بر روی ۴۰ نفر از مادران باردار بين ۰/۶۵ تا ۰/۷۲ بود )۰/۰۱>P( که حاکی از پرسشنامه )PRAQ( در طول زمان میباشد. نتيجهگيری: پرسشنامه فرم کوتاه اضطراب بارداری ویژگیهای روانسنجی الزم را دارد. در این پژوهش ۵ عامل استخراجشده در پرسشنامه )PRAQ( با عوامل استخراجشده در نسخه اصلی منطبق بود بنابراین پيشنهاد میشود از این ابزار برای تشخيص اضطراب و نگرانیهای زنان در دوره بارداری استفاده شود. واژهه یا کليدی: روانسنجی پرسشنامه اضطراب بارداری. مقدمه: پیشبینی در قوی عاملی اضطراب بارداری پیامدهای منفی هنگام تولد نوزاد است )۱ بهگونهای که نتایج مطالعات مدلهای ایمنیشناسی مغز و اعصاب نشان داده است که تنش و استرس دوره بارداری بهداشت روانی مادر و رشد جنین را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند منجر به تولد زودرس نوزاد شود )۲(. یافتههای مختلف نشان میدهد که اضطراب و نگرانی یکی از مشکالت روانشناختی مادر باردار است و بهصورت یک رابطه U شکل ظاهر میشود بهگونهای که در ۳ ماهه اول و سوم میزان اضطراب و نگرانی افزایش مییابد. این اضطراب گاهی بهعنوان یک مکانیزم طبیعی برای مقابله با نگرانی ذهنی مادر درباره بچهدار شدن تلقی میشود که میتواند مادر را برای بارداری و تغییرات همراه آن آماده سازد اما نگرانی و * نویسنده مسئول:: کرمان- دانشگاه علوم پزشکی کرمان- پژوهشکده نوروفارماکولوژی- مرکز تحقیقات علوم اعصاب- تلفن: 09399702 22 E-mail: karamoozian@gmail.com

ویژگیه یا مهسا کارآموزیان و همکاران اضطراب میتواند شکل بیمارگونه به خود گرفته و چنان سودمند واقع شوند )9(. اغلب ابزارهای بهکاررفته در این شدت یابد که بهداشت روانی مادر را تحت تأثیر قرار حوزه که برای سنجش استرس در زنان باردار به کار میروند مانند پرسشنامه اضطراب حالت صفت دهد )۳(. )۱0( State-Trait Anxiety Inventory= STAI( بسیاری برای از زنان دوره بارداری نمایانگر زمان افزایش آسیبپذیری نسبت به بیماری روانپزشکی است. شمار قابلتوجهی از زنان شروع اولین اختالالت اضطرابی یا خلقی را در طول بارداری یا در چند ماه نخست بعد از تولد تجربه میکنند کسانی که دارای تاریخچه اختالل روانپزشکی هستند درخطر فزاینده تکرار یا عود عالئم قرار دارند. آشفتگی روانی دوره بارداری شخصی منفی تأثیر بر کیفیت زندگی و بهزیس یت زنان دارد و اگر بدون درمان یا نهفته باقی بماند ممکن است تأثیر منفی بر رشد نوزاد و جنین داشته باشد. باوجوداین نرخ درمان و تشخیص اضطراب پیش از تولد بهطور مضری تحریک هشداردهندهای پای نی وجود به همراه سیستم است )۵ ۴(. اضطراب در بارداری دارد. عصبی اضطراب خودمختار و زایمان طوالنیمدت انقباض اثرات موجب عضالت صاف شریانها کاهش جریان خون رحمی- جفتی و اکسیژنرسانی افزایش و جنین به رحم الگوی احتمال زایمان غیرطبیعی زودرس ضربان قلب )۶(. میشود بنابراین شواهد نشان میدهد که تغییراتی که در درون رحم اتفاق میافتد بسیار مهم است و میتواند خطر ابتال پرسشنامه استرس ادراکشده )Perceived Stress Scale( به ارزیابی استرس در معنای عام و کلی پرداختهاند )۱۱(. بنابراین این ابزارها برای سنجش استرس مرتبط با بارداری طراحی نشدهاند و درنتیجه همبستگیهای ناپایداری با پیامدهای تولد نشان دادهاند )۱۲(. برخی مطالعات مطرح کردهاند ناهماهنگ و که استرس وابسته به بارداری ممکن است نوع قویتری از استرس باشد. برای نمونه Schetter و Glynn استرس عمومی و غیراختصاصی بارداری پیشبینی کننده مطمئن تولد زودرس باشد دریافتند که نمیتواند.)۱۳( پژوهشها نشان دادهاند که استرس وابسته به بارداری در مقایسه با استرس عمومی پیامدهای تولد است )۱۵ ۱۴(. بنابراین پیشبینی کننده قویتری برای زنان باردار ممکن است نگرانیهای شدیدی درباره نارساییهای دوره جنینی نگرانی درباره درد و نگرانی درباره تغی ری در زندگی شخصی درنتیجه بارداری و زایمان داشته باشند )۱۶(. کاستیهای مربوط به اندازهگیری روانی های ح تال مادران در دوره بارداری میتواند آشفتگی روانی آنان را کمتر ازآنچه هست برآورد به بیماریهای عصبی و ذهنی فرزند را در طول زندگی کند )۱۷(. درصورتیکه تشخیص زودهنگام پیشگیری به دنبال داشته باشد. )۷(. همکاران بیان اوتز داشت که رویدادهای به نقل از توسی اضطرابزا و در دوران بارداری نهتنها سالمت روانی کودکان را در دوره کودکیشان تحت تأثیر قرار میدهد بلکه با مشکالت سالمت روان در بزرگسالی همراه است و این موضوع اهمیت مسئله و تأثیر عمیق آن را بر کل زندگی نشان و مدیریت اضطراب بارداری زنان را قادر به مقابله با چالشهای دوره بارداری میسازد.)۱۸( بنابراین آزمودن ترسها و نگرانیهای مختص دوره بارداری و بررسی تغییرات اضطراب ویژه بارداری و همچنین عوامل بالینی مرتبط با آن ضروری به نظر میرسد. میدهد )۸(. بر این اساس شناسایی عوامل استرسزایی که مادران در دوره بارداری تجربه میکنند بسیار مهم و حیاتی میباشد ولی چالش اساسی پیشرو در این مسیر روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی- است. جامعه تحلیلی پژوهشی در دسترس بودن ابزارهایی است که ضمن پژوهش شامل تمامی زنان بارداری بود که در نیمه دوم ۱۳9۳ داشتن روایی و پایائی کافی و الزم بتوانند ازلحاظ بالینی سال جهت مراقبتهای پزشکی به مراکز 23

مجله بالینی پرستاری و مامایی/ دوره 5 شماره 4/ زمستان 395 بهداشتی درمانی شهر کرمان مراجعه کرده بودند. حجم خلقوخو و پیامدهای آن بر کودک )۳ ماده( concern about future mother-child, father-child ( نمونه با روش نمونهگیری در دسترس در بازه یک )relationship and partner relationship عامل پنجم: زمانی یکماهه انتخاب و مورد ارزیا یب گرفت. قرار بدینصورت که کرمان به ۴ منطقه شمال جنوب شرق و غرب تقسیمشده بود. از هر منطقه مرکز یک بهداشتی درمانی بهصورت تصادفی انتخاب شد و از هر مرکز ۴0 نفر بهصورت در دسترس وارد حجم نمونه شدند که با کنار گذاشتن ۱0 مورد از پرسشنامههای ناقص سرانجام بر رویدادههای ۱۷0 پرسشنامه تحلیل آماری ایرانی پرسشنامههای انجام شد. مالکهای ورود به بودن داشتن سواد کافی مورد مطالعه برخورداری مطالعه جهت شامل تکمیل از سالمت جسمی و روانی و دوره بارداری طبیعی و جنین سالم بود. مالکهای خروج از نمونه نیز شامل سابقه بیماریه یا مزمن جسمانی مراجعه به روانپزشک یا روانشناس به دلیل ناراحتیهای روانی و مصرف داروهای اعصاب بود که این موارد با استفاده از پروندههای پزشکی موجود تشخیص داده شد. ابزار جمعآوری دادهها متشکل از ۳ پرسشنامه بود. پرسشنامه اطالعات دموگرافیک که شامل اطالعات فردی ازجمله سن دفعات بارداری و میزان تحصیالت بود. در این مطالعه برای ارزیابی ترس پرسشنامه اضطراب بارداری که ابزار اصلی پژوهش بود (Pregnancy Related Anxiety Questionnaire (PRAQ) ترسها و نگرانیهای مربوط به بارداری را میسنجد و در سال ۱9۸9 بهوسیله وندنبرگ ساختهشده است )۱9(. پرسشنامه فرم کوتاه اضطراب بارداری )PRAQ-7( دارای ۱۷ ماده است. تحلیل وندنبرگ عاملی اکتشافی دادههای این پرسشنامه پنج عامل را نشان داد: عامل اول: ترس از زایمان ۳( ماده() delivery )fear for عامل دوم: ترس از زاییدن یک بچه معلول جسمی یا روانی )۴ ماده( )fear for the integrity of the baby( عامل سوم: ترس از تغییر در روابط زناشویی ) ۴ ماده( relationship concern for oneself and the partner( )during pregnancy عامل چهارم: ترس از تغییرات در ت سر های خودمحورانه یا ترس از تغییرات در زندگی شخصی مادر )3 این دست پرسشنامه درجهبندیشده از ماده() changes )fear for جمعکردن نمرههای میآید. نمره هر عبارت بین است بنابراین نمره نهایی هر عبارت به هفت یکتا نمره اضطراب بارداری میتواند بین ۱۷ تا ۱۱9 باشد. درباره روند آمادهسازی پرسشنامه فوق ذکر این نکته ضروری به نظر میرسد که این پرسشنامه ابتدا با کسب اجازه از سازنده آن به فارسی ترجمه شد و به دنبال آن از دو متخصص زبان انگلیسی درخواست گردید برگرداند. تفاوت موجود بین فارسی ارزیابیشده و از طریق«که آن را به انگلیسی نسخههای فرایند و انگلیسی مرور مکرر«این تفاوتها به حداقل ممکن کاهش یافت. بر این اساس مترادف معنایی موردبررسی ۲ نسخه فارسی و انگلیسی بهدقت قرار گرفت. سپس نسخه برگردان برای طراح ابزار ارسال شد که پس از تأی دی وی روانسنجی ابزار آغاز شد. به دنبال آن سه نفر از متخصصین حوزه روانشناسی روایی محتوا و تطابق فرهنگی اضطراب بارداری را تأیید کردند. پرسشنامه پرسشنامه اضطراب بک )BAI( شامل ۲۱ گزینه است که عالئم شایع اضطراب را دربرمیگیرد. هر عبارت بازتاب یکی از عالئم اضطراب است که معموال افرادی که ازنظر بالینی مضطرب هستند یا کسانی که در وضعیت اضطرابانگیز قرار میگیرند تجربه میکنند. شیوه امتیازبندی پاسخها بهصورت اصال )0( خفیف )۱( متوسط )۲( و شدید )۳( است. درصورتیکه نمره فرد بین 0-۷ باشد هیچ اضطرابی ندارد. اگر بین ۸-۱۵ باشد اضطراب خفیف اگر بین ۱۶-۲۵ باشد اضطراب متوسط و اگر بین ۲۶-۶۳ باشد نشاندهنده اضطراب شدید میباشد )۲0(. در پژوهش گلبادی ضریب پرسشنامه اضطراب بک با روش آلفا کرونباخ )۷0( و با روش باز آزمایی بافاصله ۳ هفته اجرا )۶۸( گزارش 24

( ویژگیه یا مهسا کارآموزیان و همکاران )Analysis of moment structure( AMOS است شده همبستگی پرسشنامه همبستگی ۲۱( همچنین پرسشنامه اضطراب ب ک با DASS آن با استرس )۷0( پرسشنامه را نشان کارآیی باالی در پژوهش مذکور مؤلفههای نیز معنیدار گزارش شده است که مؤلفه بهدستآمده این اضطراب )۷۴( و با میدهد ابزار در است که روایی که همگی اندازهگیری اضطراب نمونه زنان باردار ایرانی میباشند. ک یل تعی نی مؤلفه این نشاندهنده شدت حجم نمونه در تحلیل اکتشافی از قاعده دانش نمونهگیری )تعداد آزمودنیها همیشه باید بیشتر از تعداد سؤاالت پرسشنامه باشد( پیروی میکند که گسترهای از ۵ تا ۲0 شرکتکننده برای هر سؤال در نظر گرفته میشود )۲۳ ۲۲(. به همین دلیل بر اساس نظریه استیونس )Stevens( و با توجه به تعداد سؤاالت که ۱۷ سؤال بود حجم نمونه ۱۷0 ۱0 نفر( تعی نی نفر )به ازای هر سؤال گردید که با در نظر گرفتن %۱0 احتمال ریزش به ۱۸۷ نفر از زنان باردار پرسشنامه تحویل داده شد و درنهایت ۱۷0 پرسشنامه به طور کامل توسط زنان باردار تکمیل گردید. این مطالعه با کسب مجوز از مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمان و با توجه به اصول اخالق و رعایت اخالق پژوهش انجام شد. کلیه شرکتکنندگان نیز آگاهانه در مطالعه شرکت کردند و به آنها اطمینان داده شد که اطالعات گردآوریشده تنها بهمنظور پژوهش مورداستفاده قرار خواهند گرفت به همچنین شرکتکنندگان یادآوری شد که در هر زمانی قادر به خروج از روند پژوهش هستند. جهت تحلیل و تجزیه دادهها همبستگی استفاده شده است. به منظور بررسی از ماتریس پرسشنامهها از آلفای کرونباخ و تنصیف و برای بررسی روایی عاملی سپس و کشف عوامل تشکیلدهنده هر سازه از تحلیل اکتشافی تأییدی Analysis( )Exploratory Factor و )Confirmatory factor analysis( استفادهشده است. شاخصهای برازش مدل در نرمافزار SPSS استفاده گردید. یافتهها: در اطالعات جمعیت شناختی: درمجموع دادههای مربوط به ۱۷0 نفر از زنان باردار وارد تحلیل شد. در اولین مرحله تحلیل متمرکز برداده مای جمعیت شناختی گروه نمونه بود و نتایج نشان داد که میانگین س ین باردار برابر با ۵/۷±۲9/۵ ازلحاظ بود. زنان تحصیالت ۴۲ نفر زیر دیپلم ۱۱۷ نفر دیپلم و ۱۱ نفر تحصیالت دانشگاهی بودند. عالوه بر این از نظر نوبت بارداری مشخص شد که ۵9 نفر بار اول ۴۸ نفر بار دوم ۳۶ نفر بار سوم ۲۷ نفر بار چهارم و بیشتر بودند. برای بررسی کفایت نمونهگیری و معنی داری ماتریس همبستگی شاخصهای )KMO) Kaiser Meyer Olkin و کرویت بارتلت است )Bartlett s Test of Sphericity( بررسی شد که به ترتیب برابر با ۸۶ و 0۱ به دست آمد که بیانگر مناسب بودن روش تحلیل عاملی بهمنظور بررسی ساختار عاملی پرسشنامه میباشد. در جدول شماره ۱ بعد و ارزش ویژه مقدار واریانس )Eigenvalue( آنها کل برای هر آورده شده است. در تحلیل حاضر ۵ عامل از مقادیر ویژه بزرگتر از ۱ میباشد که در کل %۸۷/۵۶ را تبی نی در هر میکند. از کل واریانس آزمون نمودار شماره ۱ تصویر گرافیکی مقادیر ویژه از یک عاملهای استخراجشده را نشان میدهد. در نقطهای که شکل منحنی برای مقادیر ویژه بهصورت درآید افقی آن نقطه اسکنری نامیده میشود. درجایی که منحنی به نقاطی وصل میشود که شروع به مسطح شدن کردهاند و همچنین عاملها به یکدیگر وصل شدهاند میتوان مشاهده کرد که اسکری در بین عاملهای ۵ و ۶ شروع بهظاهر شدن کرده است. 25

مجله بالینی پرستاری و مامایی/ دوره 5 شماره 4/ زمستان 395 جدول شماره : مشخصههای آماری اوليه در اجرای تحليل مؤلفههای اصلی عناصر تحليل عاملی عاملها مقدار ویژه درصد واریانس تبيين شده درصد تراکمی واریانس تبيين شده 38/852 38/ 852 2/ 54 57/652 8/ 82 5/ 742 2 69/54 / 864 / 804 3 79/23 9/ 77 / 725 4 87/563 8/ 332 / 242 5 5/860 876 6 5/34 782 7 4 /998 775. 8 4/503 742 9 4/005 74 0 3/905 694 3/405 655 2 3/73 666 3 3 /057 642. 4 2/880 605 5 2/609 548 6 2/59 453 7 نمودار شماره : نمودار شن ریزه مقادیر ویژه در هر یک از عاملهای استخراجشده برای کشف ساختار عاملی پرسشنامه اضطراب حاضر مدل پنج عاملی به دست آمد که با مبنای نظری بارداری در نمونه پژوهش از تحلیل مؤلفههای اصلی با بهترین تطابق را داشت. ماتریس اجزای چرخش یافته در استفاده از چرخش واریماکس استفاده شد. در تحلیل جدول شماره ۲ نشان دادهشده است. 26

ویژگیه یا مهسا کارآموزیان و همکاران جدول شماره 2: نتایج بارهای عاملی پرسشنامه اضطراب بارداری در تحليل اکتشافی جدول شماره متغيرهای آشکار عامل ۵ عامل ۴ عامل 3 عامل ۲ عامل 47 سؤال 2 66 سؤال 8 59 سؤال 2 46 سؤال 4 0 /59 سؤال 0 /42 سؤال 6 0 /62 سؤال 9 0 /44 سؤال 3 0 /37 سؤال 3 0 /66 سؤال 5 0 /55 سؤال 5 0 /39 سؤال 4 0 /42 سؤال 0 /49 سؤال 6 0 /39 سؤال 7 0 /44 سؤال 0 0 /40 سؤال 7 مؤلفههای ۲ استخراجشده و همچنین گوی های مربوط به هر عامل را نشان میدهد. اولین عامل ترس از تغییر در روابط زناشویی بود که ازطریق ه یا گویه ۱۴ ۱۲ ۸ ۲ %۳۸/۸۵9 از واریانس نمایان شد که کل را به خود اختصاص داده است. دومین عامل ترس از به دنیا آوردن بچه توانخواه جسمی یا روانی بود که از طریق گویه های ۱۳ 9 ۶ ۱ نمایان شد که %۱۸/۱۸۲ از واریانس کل را تبی نی میکند. عامل سوم شامل گویه مای ۵ ۳ و ۱۵ است که %۱۱/۸۶ از واریانس که شامل گویه ه یا واریانس گویهه یا کل را تبی نی کل را تبی نی میکند. عامل چهارم ۱۱ ۴ و ۱۶ است که %9/۷۲ از میکند. عامل پنجم نیز از ۱0 ۷ و ۱۷ تشکیلشده است که عامل ترس از تغییرات نامگذاری شده است و %۸/۳۳ از واریانس کل را تبی نی میکند. درمجموع پنج عامل یادشده بیش از %۸۷ واریانس پرسشنامه را تبی نی تحلیل عامل تأی دیی میکنند. بهمنظور تأی دی ساختار عاملی فرض شده در اندازهگیری اضطراب زنان باردار صورت گرفت. هدف از این اقدام مقایسه ماتریس ساختاری اولیه با ماتریس ساختاری جدید بود که از این طریق محتوای مورد تأی دی عاملی هر عامل و همچنین هر نشاندهنده ماتریس ساختاری اولیه مجدد قرار گرفت. جدول شماره ۳ مقادیر بار از یک همبستگی سؤاالت سؤال هر را نشان با حیطه که میدهد موردنظر میباشد. همانگونه که جدول مذکور و تصویر شماره ۱ نشان موردنظر میدهند بارهای عاملی معنیدار هستند. در تحلیل بارعاملی )۳0( در نظر گرفته شد. روی عاملی عاملهای حداقل 27

مجله بالینی پرستاری و مامایی/ دوره 5 شماره 4/ زمستان 395 جدول شماره 3: نتایج تحليل عوامل PRAQ متغيرهای آشکار ترسه یا خودمحورانه ترس از بچه توانخواه ترس از زایمان ترس از تغييرات ترس از تغيير در روابط زناشویی 37 سؤال 3 47 66 59 46 39 44 40 39 42 49 59 42 62 44 66 55 سؤال 5 سؤال 5 سؤال سؤال 6 سؤال 9 سؤال 3 سؤال 4 سؤال سؤال 6 سؤال 7 سؤال ۱۰ سؤال 7 سؤال 2 سؤال 8 سؤال 2 سؤال 4 : معنیدار در سطح 0<P. تصویر شماره : تحليل عامل تأیيدی مرتبه اول 28

ویژگیه یا مهسا کارآموزیان و همکاران جدول شماره ۴ نتیجه شاخصهای برازش مدل برای بررسی ساختار عاملی پرسشنامه از طریق تحلیل عامل تأییدی را تأی دیی نشان میدهد. با توجه به میزان شاخصها الگوی تحلیل عاملی وجود ۵ عامل در پرسشنامه PRAQ را تأیید میکنند. مؤلفهها جدول شماره 4: شاخص برازندگی الگو بهمنظور IFI χ2 برازش الگوی تحليل عامل تأیيدی PRAQ بر اساس شاخصهای برازندگی RMSEA 05 NFI 90 CFI 94 AGFI 92 TLI 90 94 GFI 95 χ2/df 3/75 5 856 بررسی روایی همزمان از پرسشنامه اضطراب بک استفادهشده است که ضرایب همبستگی آن با ابزار موردنظر و عاملهای آن در جدول شماره ۵ گزارش شده است. همانگونه که مشاهده میشود براساس ضرایب همبستگی ترسهای خودمحورانه ترس از بچه توانخواه ترس از زایمان ترس از تغييرات پیرسون ترس از تغيير در روابط زناشویی مقياس اضطراب کلی بین نمره کل پرسشنامه و PRAQ عاملهای آن و پرسشنامه اضطراب بک همبستگی مثبت میباشد )0۱<P(. همبستگی درونی عاملها با یکدیگر و با نمره کل روایی عاملی و سازه را نشان میدهد. هر چه همبستگی مؤلفهها با نمره کل باالتر باشد روایی سازه و درونی پرسشنامه باالتر است. جدول شماره 5: ضرایب همبستگی و همسانی درونی بين مقياسها و پرسشنامه اصلی ترسهای خودمحورانه 62 ترس از بچه توانخواه 66 70 ترس از زایمان 57 64 59 ترس از تغييرات 60 67 58 54 ترس از تغيير در روابط زناشویی 72 75 70 74 77 مقياس اضطراب کلی 74 62 66 59 70 64 BAI : معنیدار در سطح 0<P. تصویر شماره ۲ مدل تأییدی ۵ عاملی PRAQ در پژوهش حاضر را نشان میدهد. با توجه به نتیجه بهدستآمده از تحلیل عوامل مرتبه دوم همبستگی یا بار عاملی ک یل هر عامل با مقیاس عبارتاند از: عامل کودک توانخواه جسمی یا روانی )۷۴( عامل ترس از زایمان )۷0( عامل ترس از تغییرات )۷۵( عامل تغییر در روابط زناشویی )۷۲( و عامل ترسهای خودمحورانه )۷۷( که همه عاملها ازنظر آماری معنیدار بودند.)P>0۱( 29

مجله بالینی پرستاری و مامایی/ دوره 5 شماره 4/ زمستان 395 این در تصویر شماره 2: تحليل عاملی مرتبه دوم و مدل پنج عاملی PRAQ پژوهش جهت بررسی پرسشنامه از روش محاسبه همسانی )آلفای درونی این آزمون کرونباخ( استفاده شد. جهت برآورد ضریب ابزار به روش باز آزمایی ۳0 نفر آزمودنی از بین نمونه تحقیقی انتخاب و مقیاس اضطراب بارداری را تکمیل کردند و سپس در فاصله یک ماه دوباره با همان مقیاس بازآزمایی ترسهای مورد آزمون قرار گرفتند. ضریب کل پرسشنامه خودمحورانه ۷۴ و برای ۷۲ ترس از بچه عاملهای توانخواه ۶۵ ترس از زایمان ۶9 ترس از تغییرات ۷۲ و ترس از تغییر در روابط زناشویی ۶۸ بود. بهمنظور سنجش همسانی درونی مقیاس اضطراب بارداری از روش محاسبه آلفای کرونباخ و دونیمه کردن استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل ضریب آلفای کرونباخ برای ترسهای خودمحورانه کل مقیاس ۷۸ و برای عاملهای ۶9 ترس از بچه توانخواه ۷۴ ترس از زایمان ۷۶ ترس از تغییرات ۷۲ و ترس از تغییر در روابط زناشویی همچنین جهت برآورد ضریب ۷0 به دست آمد. دونیمه کردن با استفاده از دادههای کل نمونه تحقیق سؤاالت به دو قسمت تقسیم و نمره آزمودنیها در هر قسمت محاسبه و سپس ضریب همبستگی دونیمه بین آزمون بهعنوان ضریب دونیمه کردن محاسبه گردید. این ضریب برای کل پرسشنامه ضرایب ۶۴ به دست آمد. مربوط به انواع محاسبهشده در پژوهش را نشان میدهد. جدول روشهای ۶ شماره جدول شماره 6: ضریب پرسشنامه اضطراب بارداری وندنبرگ مؤلفهها آلفای کرونباخ دونيمه کردن باز آزمایی 72 92 ترسهای خودمحورانه 69 65 60 74 ترس از بچه توانخواه 69 57 76 ترس از زایمان 72 64 72 ترس از تغييرات 68 59 ترس از تغيير در روابط زناشویی 70 74 64 78 مقياس اضطراب کلی : معنیدار در سطح 0<P. 30

ویژگیه یا مهسا کارآموزیان و همکاران بحث: نتایج روانسنجی مطالعه حاضر نشان داد که نسخه فارسی ویژگیهای پرسشنامه اضطراب بارداری وندنبرگ جهت استفاده در جمعیت ایرانی و بهرهگیری از آن در کار بالینی و پژوهشی قابلقبول میباشد. یافتهها در بخش تحلیل عاملی پرسشنامه نشان داد که دادهها در نمونه ایر یان نیز از ساختار پنج عاملی حمایت میکنند. این یافته در کل با نتایج تحلیل عاملی سازندگان اصلی پرسشنامه همسو بود )۱9( نشانگر این موضوع میتواند باشد که علیرغم تفاوتهای فرهنگی درزمینه متغیرهای روانشناختی در جوامع مختلف نگرانیها درباره مسائل و موضوعات مرتبط با بارداری همگانی و جدا از تفاوتهای فرهنگی میباشند. همچنین بررسی روایی همزمان پرسشنامه نیز نشان داد که این ابزار با پرسشنامهی موازی )پرسشنامه اضطراب بک( همبستگی باالیی دارد و به نظر میرسد سازه مشابه و یکسانی را اندازهگیری میکنند. تحلیلهای که دو جنبه : متمرکز بر بررسی بازآزمایی و همسانی پرسشنامه درونی پرسشنامه را بررسی کرده بودند به نتایج خوبی منجر شد. ازلحاظ باز ضریب آزمایی پرسشنامه از و ثبات آزمون که از طریق محاسبه بررسی شد نتایج نشان داد که الزم برخوردار است و میتوان به نتایج حاصل از آن اطمینان پیدا کرد. در این راستا نتایج مطالعه Hompes پرسشنامه اضطراب بارداری مقیاسهای آن از و همکاران نشان داد که نمره کلی وندنبرگ و خرده خوبی برخوردار است و ضریب آلفای کرونباخ را بین ۷۷-۸۸ گزارش کردند )۲۴(. همچنین در مطالعه اضطراب بارداری Van bussle و همکاران رابطه بین و انتظارات مادرانه با استفاده از پرسشنامه اضطراب بارداری وندنبرگ موردبررسی قرار گرفت و نتایج گزارش کردند قابل قبولی را برای این پرسشنامه )۲۵(. ضرایب باالی همسانی درونی نشانگر این موضوع بود که پرسشنامه ساختار منسجمی دارد که با نتایج زمینه در این پژوهش هایزنک هست همسو و همکاران و بابا نظری Bayrampour.)۲۷ ۲۶( و همکاران در مطالعه خود به این نکته اشاره کردند که از برخی ویژگیهای اضطراب دوره بارداری شبیه به ویژگیهای اختالالت اضطرابی است) ۲۸ ( اما بهمنظور ارزیا یب و تشخیص دقیق اضطراب دوره بارداری پرسشنامه اضطراب بارداری وندنبرگ ابزاری مفید در جهت شناسایی تمامی ابعاد اضطراب و بررسی شدت اضطراب در طی این دوره میباشد. نتیجهگیری: دوران بارداری با تغییرات و جسمانی روانشناختی در زنان باردار همراه است. این پدیده در زنان نخستزا با شدت بیشتری همراه است زیرا که برای اولین بار با این تغییرات مواجه میشوند. مادران باردار به دلیل رویارویی با نگرانی درباره ترس از زایمان ترس از وضعیت جنین ترس از تغییرات در روابط زناشویی و ترس از تغییرات ظاهری دچار ترس و اضطراب میشوند بنابراین با توجه به اهمیت اختالالت روانی بهویژه اضطراب در طی دوره بارداری لزوم اهمیت مراقبتهای روانی دوره بارداری به همراه مراقبتهای جسمی آنان محرز میگردد تا با شناسایی و تشخیص زودرس مادران مستعد به اینگونه اختالالت بتوان از بروز اختالالت در آنها طی مراحل مختلف بارداری پیشگیری نمود. روایی تأی دیی فارسی درمجموع و با توجه به برخورداری پرسشنامه از باال و برازش مطلوب مدل تحلیل عاملی پرسشنامه در جامعه ایران میتوان گفت که نسخه پرسشنامه اضطراب بارداری درزمینه تشخیص زودرس اضطراب در دوره بارداری ابزار مناسبی بوده و قابلاستفاده در کار بالینی و پژوهشی میباشد. 3

مجله بالینی پرستاری و مامایی/ دوره 5 شماره 4/ زمستان 395 کاربرد یافتهه یا با بنابراین پژوهش در بالین: یافتههای بر تکیه پژوهش حاضر میتوان پیشنهاد کرد که تشخیص اضطراب و واکنش زنان باردار به اضطراب و نگرانیهای دوره بارداری در کنار ارزیا یب و پایش مراقبتهای جسمانی بسیار سودمند می باشد. با اجرای غربالگریروانی زنان باردار در ارتباط با اضطراب بارداری و ارائه رواندرمانیهای الزم به آنها بهطور قابلتوجهی میتوان از احتمال آسیبهای روانی و منابع: جسمی به مادر و جنین جلوگیری کرد. لذا بر این اساس همکاری متخصصان زنان و مامایی با متخصصان حوزه روانشناسی در درمان اختالالت روانی میتواند به شرایط مطلوب زنان در دوره بارداری کمک کند. تشکر و قدردانی: بدین وسیله از کلیه عزیزانی که در انجام این تحقیق همکاری نمودند کمال تشکر و قدردانی می گردد.. Kane HS, Dunkel Schetter C, Glynn LM, Hobel CJ, Sandman CA. Pregnancy anxiety and prenatal cortisol trajectories. Biological psychology. 204; 00: 3-9. 2. Christian LM. Psychoneuroimmunology in pregnancy: immune pathways linking stress with maternal health, adverse birth outcomes, and fetal development. Neuroscience and biobehavioral reviews. 202; 36(): 350-6. 3. Arch JJ. Pregnancy-specific anxiety: which women are highest and what are the alcohol-related risks? Comprehensive Psychiatry. 203; 54(3): 27-28. 4. Bunevicius A, Cesnaite E, Mockutr I, Kusminskas L, Bunevicius R. Antenatal maternal mental state and anthropometric characteristics of the neonates: impact of symptoms of depression and anxiety. Biologinė Psichiatrija. 2007; 9(): 3-6. 5. Goodman JH, Tyer-Viola L. Detection, treatment, and referral of perinatal depression and anxiety by obstetrical providers. Journal of women's health. 200; 9(3): 477-90. 6. Condon JT. Altered cognitive functioning in pregnant women: a shift towards primary process thinking. The British Journal of Medical Psychology. 987; 60 (4): 329-34. 7. Chen J, Li Q, Rialdi A, Mystal E, Ly J, Finik J, et al. Influences of maternal stress during pregnancy on the epi/genome: comparison of placenta and umbilical cord blood. Journal of Depression and Anxiety. 204; 3(5): 52. 8. Toosi M, Akbarzadeh M, Zare N, Sharif F. Effect of Attachment Training on Anxiety and Attachment Behaviors of first-time mothers. Journal of Hayat. 20; 7(3): 69-79. 9. Alderdice F, Lynn F. Factor structure of the Prenatal Distress Questionnaire. Midwifery. 20; 27(4): 553-9. [Persian] 0. Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene RE, Vagg PR. State-trait anxiety inventory (STAI). BiB. 200. 970: 80.. Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior. 983; 24(4): 385-96. 2. Lobel M, Hamilton JG, Cannella DT. Psychosocial perspectives on pregnancy: Prenatal maternal stress and coping. Social and Personality Psychology Compass. 2008; 2(4): 600-23. 3. Schetter CD, Glynn LM. Stress in pregnancy: Empirical evidence and theoretical issues to guide interdisciplinary research. The handbook of stress science: Springer; 200; 5(3): 32-43. 4. Dunkel Schetter C, Tanner L. Anxiety, depression and stress in pregnancy: Implications for mothers, children, research, and practice. Current Opinion in Psychiatry. 202; 25(2): 4-8. 32

ویژگیه یا مهسا کارآموزیان و همکاران 5. Reck C, Zimmer K, Dubber S, Zipser B, Schlehe B, Gawlik S. The influence of general anxiety and childbirth-specific anxiety on birth outcome. Archives of Women's Mental Health. 203; 6(5): 363-9. 6. Dunkel-Schetter C. Maternal stress and preterm delivery. Prenatal and Neonatal Medicine. 998; 3: 39-42. 7. DiPietro JA, Ghera MM, Costigan K, Hawkins M. Measuring the ups and downs of pregnancy stress. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynaecology. 2004; 25(3-4): 89-20. 8. Madhavanprabhakaran GK, D Souza MS, Nairy KS. Prevalence of pregnancy anxiety and associated factors. International Journal of Africa Nursing Sciences. 205; 3: -7. 9. Van den Bergh B. The influence of maternal emotions during pregnancy on fetal and neonatal behavior. Pre-and Perinatal Psychology Journal. 990; 5(2): 9-30. 20. Beck AT, Steer R. Beck Anxiety Inventory (BAI). BiB. 200. 988; 54. 2. Golbadi E. The relationship between psychological distress with locus of control and general self-efficacy in pregnant women in Sirjan [Dissertation]. Sirjan Iran: Islamic Azad University; 204. [Persian] 22. Martin JL, Vance CS. Behavioral and psychosocial factors in AIDS. Methodological and substantive issues. The American Psychologist. 984; 39(): 303-8. 23. Parkestani HN, Alimohammadi I, Arghami S, Ghohari M, Farshad A. Assessment of reliability and validity of a new safety culture questionnaire. Iran Occupational Health. 200; 7(): 8-25. [Persian]. 24. Hompes T, Izzi B, Gellens E, Morreels M, Fieuws S, Pexsters A, et al. Investigating the influence of maternal cortisol and emotional state during pregnancy on the DNA methylation status of the glucocorticoid receptor gene (NR3C) promoter region in cord blood. Journal of Psychiatric Research. 203; 47(7): 880-9. 25. van Bussel JC, Spitz B, Demyttenaere K. Anxiety in pregnant and postpartum women. An exploratory study of the role of maternal orientations. Journal of Affective Disorders. 2009; 4(-3): 232-42. 26. Huizink AC, Mulder EJ, de Medina PGR, Visser GH, Buitelaar JK. Is pregnancy anxiety a distinctive syndrome? Early Human Development. 2004; 79(2): 8-9. 27. Babanazari L, Kafi M. Relationship of pregnancy anxiety to its different periods, sexual satisfaction and demographic factors. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2008; 4(2): 206-3. [Persian] 28. Bayrampour H, Ali E, McNeil DA, Benzies K, MacQueen G, Tough S. Pregnancy-related anxiety: A concept analysis. International Journal of Nursing Studies. 206; 55: 5-30. 33

Journal of Clinical Nursing and Midwifery (J Clin Nurs Midwifery) 206; 5(4): 22-34. Original article The Study of psychometric properties of pregnancy related anxiety questionnaire Karamoozian M *, Askarizadeh G 2, Behroozy N 3 Neuroscience Research Center, Institute of Neuropharmacology, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, I.R. Iran; 2 University of Shahid Bahonar Kerman, Kerman, I.R. Iran; 3 Department of Educational Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, I.R. Iran. Received: 28/May/206 Accepted: 4/Aug/206 Background and aims: Pregnancy anxiety is a particular emotional state tied to pregnancy-specific concerns, such as worries about maternity and infant health. The aim of this study was confirmatory factor analysis of Pregnancy Related Anxiety Questionnaire (PRAQ) that was designed in Iranian pregnant women population. Methods: This research was a descriptive analytic study After confirming the validity and content for psychometric of tool, 70 pregnant women in health centers of Kerman city were selected by convenience sampling and completed PRAQ questionnaire and Beck Anxiety Inventory. In this study, Confirmatory factor analysis and concurrent validity were used to evaluate the validity of models; and test-retest and coefficients Cronbach's alpha test were used in SPSS 9 and the AMOS software to evaluate reliability of models. Results: Confirmatory factor analysis gave an acceptable value for the latent (PRAQ) in the question scale and level 5 of micro-scale. Also, a significant correlation between the components and the overall scale of the PRAQ questionnaire with the Beck Anxiety Inventory confirmed concurrent validity of questionnaire. Reliability of questionnaire is confirmed based on Cronbach's alpha coefficient value of 0.78 that calculated 0.69 to 0.76 for the five factors. A month later, reliability coefficient amplitude of test-retest on 40 pregnant women was between 0.65 to 0.72 (P<0.0) which shows the reliability of PRAQ over time. Conclusion: The short form of pregnancy anxiety questionnaire has the necessary psychometric properties. In this study, five factors extracted in the PRAQ were adapted with the factors extracted from the original version. It is recommended using this tool for diagnosis of anxiety and concerns of women during pregnancy. Keywords: Psychometrics, Questionnaire, Pregnancy anxiety. Cite this article as: Karamoozian M, Askarizadeh G, Behroozy N. The Study of psychometric properties of pregnancy related anxiety questionnaire. Journal of Clinical Nursing and Midwifery. 206; 5(4): 22-34. * Corresponding author: Neuroscience Research Center, Institute of Neuropharmacology, Kerman, Iran; Tel: 00989399702, E-mail: karamoozian@gmail.com 34